Wow wow! Maar ook: my God!
Gerritsen is nu drie jaar secretaris-generaal en vertelt dat hij na zo’n driehonderd werkbezoeken en kritische gesprekken zeer enthousiast is over de sector: “Het gaat best goed. Ik zie overal veel ongelooflijk mooie dingen gebeuren. Ik zie mooie dingen bij ziekenhuizen en andere zorginstellingen, in samenwerking met andere partners zoals gemeentes. Maar de vraag komt wel bij mij op waarom dat niet overal zo is.”
Hij is verbaasd over het huidige debat, zag weinig trots bij de zorgprofessionals. “Ik zeg vaak: vertel wat hier gebeurt aan de buitenwereld! De reactie was dan vaak: ‘Nee, liever niet. Dan krijgen we aandacht en gaat de pers zoeken.’ We zijn dus in bescheidenheid trots”, constateert Gerritsen.
Maar die mooie dingen, houdt Gerritsen de deelnemers voor, dat doen jullie. “De meesten van jullie hebben de zaken op orde.” Maar daarnaast blijft bij hem het beeld dat de kwaliteit van de zorg nog veel beter kan. Is er sprake van postcodezorg? Huisartsen en artsen weten waar de beste zorg voor een bepaalde aandoening wordt geleverd, patiënten niet. Met prostaatproblemen kun je het beste naar de Martini Klinik in Hamburg. Heb je COPD, dan kun je het beste in het werkgebied van zorgaanbieder Sensire wonen. Daar geven ze 24/7 zorg op afstand via het innovatieve project COPD InBeeld. En het ene verpleeghuis functioneert uitstekend, het andere weer niet. Goede zorg maakt echt het verschil, maar patiënten weten niet waar goede zorg wordt geleverd en waar niet. Die grote verschillen laten wij gebeuren! Zijn tussenconclusie is: “Wow! Maar ook: my God! Dit moet overal! Laat het niet uitmaken waar je woont om de beste zorg te krijgen die er is.”
Opschalen, opschalen… implementeren, implementeren…
Die onderstroom van uitstekende kwaliteit van zorg zwelt nog niet aan tot bovenstroom, constateert Gerritsen. De kwaliteit kan beter. Er is volgens hem geen sprake van een visieprobleem. De visie hebben we, constateert Gerritsen. Het gaat maar om één ding: de juiste zorg op de juiste plek. Dát is nu onze uitdaging. Ik heb gevraagd aan alle sectoren om daaraan mee te helpen. Het is een uitdaging om dat te halen. We hoeven daarvoor het systeem helemaal niet te veranderen. Het kán gewoon in dit systeem. Daarvoor hoeven we alleen maar op te schalen. Geld is niet het probleem, naar de inschatting van Gerritsen moeten de zorguitgaven binnen de groei kunnen blijven. Wat we moeten doen is: “Opschalen, opschalen, opschalen en implementeren, implementeren, implementeren!” We doen dat nog veel te weinig, benadrukt Gerritsen. Laten we ervoor zorgen dat we daar echt snel beter in worden.
Daarnaast geldt dat we het niet meer alleen kunnen. “Jullie hebben je eigen organisatie op orde, maar om op te schalen heb je anderen nodig: collega’s, het ministerie, de zorgverzekeraar, gemeentes…
We zijn er nog niet goed in om dat te organiseren. Daarover gaan we nu en in de komende jaren met elkaar in gesprek. Gerritsen roept de deelnemers op om tijdens Seneca Congres met elkaar concrete deals te maken: “Op de lokale biotopen moet het gebeuren. Daar zal een goede leeromgeving ontstaan. Seneca Congres levert er een bijdrage aan om dat verschil maken. Doe het, want de beste manier om de toekomst te voorspellen is om ‘m zelf te maken.”
Het ministerie wil helpen
Het ministerie is er, herhaalt Gerritsen enige keer, om jullie te faciliteren. Om ruimte voor jullie te maken. Het begint nu pas echt. Dit kabinet wil geen hervormingen, maar de focus ligt op de praktijk. Het moet voelbaar, tastbaar voor mensen worden. Dat is de ambitie. Gerritsen: “Er zitten drie bewindslieden die ’t snappen, uit de praktijk komen.” Het ministerie bevindt zich in een zoektocht, is het werk opnieuw aan het uitvinden.
Komt u met een hulpvraag bij ons? Dan helpen wij. Nemen wij blokkades weg, brengen we partijen in de regio bij elkaar om van en met elkaar te leren. Als ministerie kunnen we de verantwoordelijkheid nemen voor zaken die niet onze verantwoordelijkheid zijn, zonder de verantwoordelijkheid van u over te nemen.
We zien nog heel veel dingen niet goed gaan: er is nog steeds sprake van overbelaste professionals die veel te veel tijd kwijt zijn aan het invullen van lijsten. In 2009 is de 5 minuten-regel in de zorg al afgelast, maar in de praktijk nog niet. U kunt dat wel gewoon doen.
Laten we beginnen met de energie van het veld, stelt Gerritsen. Maak zaken concreet. We hebben veel van de regelgeving voor huisartsen geschrapt. Maar in de praktijk zijn huisartsen nog veel tijd kwijt aan regeltjes die niet eens meer bestaan of door bijvoorbeeld de zorgverzekeraar of andere partijen zijn opgelegd. Nog een voorbeeld: mensen met een chronische aandoening die elk jaar een briefje moeten halen om aan te tonen dat ze die aandoening hebben. Dat moet worden afgeschaft. Dat is winst voor mensen, voor artsen en verzekeraars. Wij helpen daar graag aan mee. Maar bij het afschaffen van regels voor de huisartsen, komt een gebrek boven dat ik al benoemde: de implementatie ervan is niet geregeld.
Gerritsen haalt nogmaals het project ‘COPD InBeeld’ aan: “Iedereen, het ministerie, Sensire, Menzis en artsen wilden dit regelen. Maar aanvankelijk was er bij de verzekeraar geen budget voor en was de zorgaanbieder bang dat het geld zou mislopen. Maar uiteindelijk is alles – binnen het systeem – toch geregeld. Zo moet het werken. “Mijn overtuiging is dat opschalen en implementeren hard nodig zijn. Ik roep dan ook: het kan wel! Ga het proces zodanig in dat het wel kan. Dat is de manier om het te bereiken.”
Veel klein is het nieuwe groot
Gerritsen stelt voor om vanaf het volgende Seneca Congres ervaringsdeskundigen tot de deelnemers toe te laten. “Zie hen niet als lastig. Zij helpen ons om die stapjes die we willen zetten, daadwerkelijk te zetten!” Hij eindigt met een Call To Action: “Begin in uw organisatie met één ding op te schalen en te implementeren. Doe dat! En vertel dit binnen uw organisatie. Zo kunt u verder onder het motto ‘veel klein is het nieuwe groot’. En het ministerie wil u daar altijd bij helpen.”
