Al voor zijn lezing kregen congresdeelnemers de mogelijkheid Staes’ boek ‘Ik was een schaap’ te lezen, waarin hij zijn eigenzinnige opvatting neerlegt over noodzakelijke veranderingen van organisaties om de ontwikkelingen in de samenleving te kunnen bijbenen.
Zijn lezing, vol venijnige grappen, maar inhoudelijk zeer serieus, gaat over het verschil tussen de 2D-wereld, het tweedimensionale, vlakke 2D-tijdperk dat we aan het verlaten zijn, en 3D, het driedimensionale, turbulent golvende 3D-tijdperk, waarin we ons bevinden.
Het is ook een oproep tot opstand, want anders is het onmogelijk om duurzame organisaties te bouwen, omdat huidige onderwijs- en organisatieculturen niet geschikt zijn om duurzame passie- en talentontwikkeling te stimuleren. Integendeel, we hebben onze scholen en organisaties onbedoeld veranderd in gestructureerde omheiningen die wegnemen wat ons als mensheid het vermogen geeft om te evolueren: onze passies en talenten. Om die onbewuste competentie: daar draait de wereld eigenlijk om, stelt Staes. Hij roept de bestuurders op om een nieuw kader te creëren, namelijk van gepassioneerde en getalenteerde 3D-smarts in plaats van 2D-schapen.
Schapen die zo snel mogelijk met pensioen willen
Staes zet de tegenstelling tussen 2D – waar mensen schapen zijn, die mekkerend en braaf achter de hekken blijven – en 3D-smarts, scherp aan. De 3D-smarts maken optimaal gebruik van de informatie-explosie via internet. Zij leren niet alleen uit boeken en via 2D-onderwijs, maar ontwikkelen zichzelf constant, zijn steeds op zoek naar de nieuwste informatie en kennis.
Staes ziet dit tijdperk als een overlevingsstrijd en een strijd tussen de generaties. De 2D-generatie heeft diploma’s omdat ze lang en braaf kunnen leren. Maar dat is geen garantie voor passie en talent. “Zij zijn een kopie van uzelf, bestuurders! En met functiebeschrijvingen, functioneringsgesprekken en opleidingsplannen plaats je hekken rond mensen die zich dan als mekkerende schapen gaan gedragen. Crazy!” Staes adviseert om direct te stoppen met diploma’s en functiebeschrijvingen. “Deze mensen werken niet met passie en talent. Zij hebben maar één doel: zo snel mogelijk pensioen.”
Het resultaat hiervan: 80% van de medewerkers is niet echt loyaal. Dat brengt henzelf en 2D-organisaties in de problemen. We hebben dus de 3D-smarts hard nodig.
Over lijden, dopamine, disruptieve innovatie en blijven leren
Maar wat is 3D-smarting eigenlijk? Staes stelt: real learning only happens when you are in the groove with your talents. Het gaat om voorbestemdheid, benadrukt Staes. Dat zorgt voor diversiteit. Vind uit waar jouw talenten liggen, waarom jij geboren bent… Daarnaast is er passie. Volgens Staes is dat je grenzen verleggen, hunkeren naar informatie. Constant leren. “Dat is afzien! Pijn lijden en hard werken!”
Vervolgens is er actie. Dat geeft dopamine. Een competentie ontwikkelen is in een flow geraken met jezelf.
Wat is de impact van 3D-smarts? Zij hebben ideeën, willen actie, starten startups… Dat kan ook in de zorgsector. Hij benadrukt: gebruik die kracht; het disruptieve, innovatieve vermogen is de nieuwe macht.
Maar hoe doe je dat terwijl je organisatie is gebouwd in het ‘oude tijdperk’ van diploma’s en zelfsturende teams?. Ga op zoek, adviseert Staes, en bedenk daarbij dat mensen met passie en talent de vrijheid moeten hebben om steeds weer te blijven leren.
En mensen zonder passie en talent? Geef hen de vrijheid om minder te gaan werken of iets anders te gaan doen.
Zoek mensen die capabel zijn, maar niet bevoegd
We moeten leren en werken dus opnieuw uitvinden. Essentieel daarbij is:
– Stop met diplomaverslaving
– Stop met functiebeschrijvingen, wordt een fluïde organisatie waarin gepassioneerde talenten kunnen bewegen
– Stop met het oude onderwijs, creëer mensen die in hun flow zijn. Zij willen niet eens met pensioen!
Staes spreekt van een revolutie. Het gaat om competentie, dat is: capabel, adequaat en bevoegd zijn. Competentie ontwikkelen is mensen kundig én bevoegd maken. Daar gaat het vaak mis, ook in zorginstellingen: mensen die niet capabel zijn, zijn vaak bevoegd, dat noemt Staes the power defect: jonge mensen met passie en talent krijgen niet de bevoegdheid. En krijgen dus geen dopamine. Zij worden schaap, krijgen een burn out of beginnen voor zichzelf. De combinatie van niet-capabel zijn en wél bevoegd, is dodelijk. Het leidt tot idea killers. Die mensen geven geen ideeën en kennis door.
Zoek naar de mensen die wél capabel zijn maar niet bevoegd: die moet u hebben. Zij zijn interessant voor uw organisatie!
3D-managers zijn de nieuwe heroes
Het machtsdefect is dus de reden waarom veel organisaties nu verliezen, stelt Staes. Hoe los je dat op? Dat is uw uitdaging! Verwijder het power defect en uw organisatie krijgt een boost! Staes is voor een herwaardering van managers, maar dan wel heel andere managers dan we gewend zijn: managers die wonderen kunnen doen met mensen. 3D-managers dus. “Zij zijn heroes, managers zijn de eerste leidinggevenden, zij zijn het die passie en talent de kansen moeten geven.” En zo organisaties van 2D naar 3D brengen. Staes roept de bestuurders op om dat soort managers in de positie te brengen dit te doen.
